Catan Kosmonauten het Duel

Nadat de wereld gekoloniseerd is, richten de mensen van Catan zich op de ruimte. Daar is nog genoeg te ontdekken. Helaas is de ruimte ook heel ver, dus tegen de tijd dat ze er zijn, zijn de voorraden op  en is het schip ook niet meer tip top in orde. Gelukkig vinden de volken in de ruimte de Catanen super aardig en willen ze best met hen handelen en hen toestaan om wat planeten in te pikken om er grondstoffen te delven. Helaas zijn er ook minder vriendelijke wezens aanwezig. De ruimtepiraten stelen zonder schaamte het weinige dat de Catanen nog hebben. Tenzij zij ze natuurlijk met het nodige wapengekletter er van weten te overtuigen dat dat geen goed idee is.

Catan Kosmonauten het Duel is de doorontwikkelde versie van de Ruimteschepen van Catan uit 2002. Ook hier starten beide spelers met een ruimteschip. Op het schip houd je met draaischijven je voorraden bij. Verder zijn er zes kamers die je kan inrichten. Elke kamer levert een bepaald voordeeltje op. Je begint met twee ingerichte kamers en de andere kan je tijdens het spel gaan bouwen als je daarvoor de juiste grondstoffen verzameld hebt. Verder is elk schip aan het begin van het spel al met twee aandrijvers en twee boordkanonnen uitgerust (die je beide tijdens het spel kan gaan upgraden). Aandrijvers bepalen hoe ver je in een beurt kan vliegen en met de kanonnen kan je de ruimtepiraten bestrijden. En verder is er ruimte voor twee kleine ruimteschepen die je kan gebruiken om handelsposten of kolonies te stichten.

Aan het begin van elke beurt wordt er met een dobbelsteen gegooid. Deze dobbelsteen bepaald welke planeten grondstoffen op gaan leveren. Alle spelers beginnen al met één planeet, maar tijdens het spel kan je er meer krijgen. Eén van de veranderingen in het spel is dat als je meerdere planeten van dezelfde waarde hebt, dat je moet kiezen welke daarvan er grondstoffen gaat opleveren.  En dat gebeurt sneller dan je denkt, want in dit spel zijn de planeten (en de dobbelsteen) genummerd van één tot en met drie.

De worp bepaalt ook nog je basissnelheid. Bij de basissnelheid tel je het aantal aandrijvingen dat je hebt op en dan weet je hoe snel je gaat. Vervolgens kiest de actieve speler in welk van de vier kwadranten (stapels kaarten) hij of zij wil gaan vliegen (zoeken). De andere speler pakt dan net zo veel kaarten van deze stapel af en draait ze één voor één om. Bij elke kaart moet de actieve speler vervolgens kiezen of hij er gebruik van wil maken. Je mag maximaal twee keer iets doen (al kan je dit upgraden door de juiste kamers in te richten of verder up te graden).

Je kan verschillende dingen tegenkomen in de kaarten. Als je pech hebt dan tref je ruimtepiraten. Die willen geld van je hebben. Dat mag je ze geven, maar als je dat niet doet moet je met ze vechten door een dobbelsteen te gooien en daar de waarde van je kanonnen bij op te tellen. Als je dan wint, dan krijg je wat van de piraten, maar als je verliest dan is de vliegfase van je beurt meteen voorbij en moet je soms nog wat extra’s inleveren. Maar het kan ook zijn dat je een planeet of ruimtestation vindt waar je een handelspost of kolonie kan stichten door er het bijbehorende ruimtescheepje naar toe te sturen. Of je vindt planeten waar je kan handelen (grondstoffen kopen en verkopen) of waar je een opdracht kan vervullen.

Na het vliegen, mag je nog gaan bouwen. Tegen inlevering van grondstoffen kan je dan je schip op verschillende manieren uitbreiden, denk aan extra aandrijvers, boordkanonnen of het inrichten of upgraden van je kamers.

Voor verschillende zaken scoor je punten. Zo levert elke ingerichte kamer die je vervolgens upgrade een punt op. Ook gekoloniseerde planeten leveren een punt op. Voor veel vervulde opdrachten krijg je ook punten. En natuurlijk zijn er varianten van de grootste handelsmacht en riddermacht (namelijk de Vriend van de Volken voor de speler die het meeste handelt en de Held van de Volken voor de speler die de meeste piraten heeft verslagen). Deze kaarten leveren ook nog punten op. De speler die als eerste tien punten heeft verzameld wint het spel.

…en de waardering

Ik heb Catan Kosmonauten het Duel met plezier gespeeld. Het voelt als good old Catan. Je bent lekker bezig om grondstoffen te verzamelen, te handelen,  je schip up te graden en kolonies en handelsposten te stichten. Net als alle andere Catan-varianten gaat in het begin alles heel langzaam, maar hoe verder je in het spel komt, hoe sneller alles gaat. Het helpt in dit spel erg als je een beetje goed geheugen hebt en je dus onthoudt welke stapel ook al weer die ene nuttige kaart zat waar je kan doen wat je nodig hebt.

Maar ik heb ook een paar kritiekpunten. Allereerst voelt het allemaal wel heel vertrouwd aan en dat zegt iets over hoe vernieuwend dit spel is, namelijk niet heel erg. De Ruimteschepen is inmiddels al meer dan twintig jaar oud en sindsdien zijn er zo veel goede spellen uitgekomen dat Catan Kosmonauten het Duel een beetje gedateerd aanvoelt. En dat zit voor mij vooral in de lange speelduur doordat het spel best even tijd nodig heeft om op gang te komen. Verder vind ik het jammer dat er niet meer piraten in het spel zitten en dat die in het begin zo zwak zijn dat je met je standaarduitrusting al makkelijk wint. In de potjes die ik gedaan heb, was het spel altijd al afgelopen voordat de echt sterke piraten tevoorschijn kwamen. Het loont dan niet echt om in boordkanonnen te investeren. En dat wringt weer omdat de ene speler een startplaneet krijgt waarmee je de grondstof krijgt voor aandrijvingen (super handig) en de ander die voor boordkanonnen (minder nuttig). Dat voelt niet helemaal gebalanceerd.

Maar alhoewel het spel dus een tikje gedateerd aandoet, zijn er vast genoeg Catan-fans die blij zijn dat dit leuke spel uit 2002 eindelijk een opgefriste reprint heeft gekregen