Terra Mystica

In Terra Mystica strijden verschillende volken om de macht. Ze proberen hun goden het best te behagen en een zo groot mogelijk rijk te stichten. Elke speler stuurt één van deze volken aan. Ieder volk heeft wel zo zijn eigen eigenaardigheden. Zo willen heksen alleen maar in het bos wonen en kunnen ze vliegen, terwijl reuzen zich alleen thuis voelen op kale vlaktes en kunnen ze extreem hard werken.

Aan het begin van het spel hebben de meeste volken twee nederzettingen gesticht (chaostovenaars beginnen maar met één nederzetting). De spelers mogen vervolgens omstebeurt acties uitvoeren om het welzijn van hun volkjes te verhogen. Zo kunnen ze nederzettingen opwaarderen door het simpele huisje uit te bouwen naar een handelshuis (die vervolgens ook weer verder opgewaardeerd kunnen worden). Een andere mogelijkheid is om je nederzetting uit te breiden naar aangrenzende gebieden. Dat gaat echter niet zo maar, dan moet je eerst wel het land bouwrijp maken voor jouw volk. Hoe groter de verandering is (van moeras naar woestijn is een stuk lastiger dan van moeras naar bos), hoe moeilijker het is.

Behalve bouwen kunnen spelers ook investeren in scheepvaart (dan kan je aan de andere kant van een rivier verder bouwen) of goed gereedschap (waardoor het bouwrijp maken van de grond makkelijker gaat). Verder kunnen de spelers ook nog de goden eren.

Voor al deze acties heb je geld, mankracht en/of priesters nodig. Natuurlijk krijg je een startvoorraadje aan het begin van het spel, maar daarna moet je het zelf verzamelen. Aan het begin van iedere ronde leveren je bouwwerken verschillen combinaties van inputs op. Zo levert een huisje (nederzetting) één arbeider op en een tempel een priester. Wat ik een mooie vondst vind is dat je aan het begin van het spel al je speelstukken op een eigen speelbord voor je hebt staan en dat zodra je een gebouw weg haalt je ziet wat je krijgt.

Naast geld, mankracht en priesters is er nog een grondstof in het spel, namelijk kracht. Hoeveel kracht je hebt, wordt bijgehouden op je speelbord. Daar staan drie cirkels op afgebeeld. De kracht verschuif je tussen deze cirkels (van 1 naar 2 naar 3 en dan weer naar 1). De kracht die je in cirkel 3 hebt verzameld, kan je gebruiken voor interessante extra acties. Als je kracht verzameld (bijvoorbeeld doordat je handelshuizen hebt gebouwd die tijdens de inkomstenfase 2 kracht per stuk opleveren), dan schuif je eerst alle kracht uit schaal 1 naar schaal 2 en pas daarna mag je kracht van schaal 2 naar schaal 3 schuiven. Kracht kan je ook krijgen als een andere speler op een veld bouwt dat direct grenst aan één van jouw gebouwen (maar dan moet je wel overwinningspunten inleveren) of door het eren van de goden.

Tijdens het spel kan je al voor bepaalde prestaties beloond worden met overwinningspunten. Zo is er elke ronde een prestaties (het stichten van nederzettingen, het bouwen van een handelshuis, etc.) waarvoor je direct punten krijgt. Ook voor het investeren in scheepvaart of goed gereedschap krijg je al meteen punten. Aan het eind van het spel volgt dan nog een eindwaardering waar je punten krijgt voor wie het grootste gebied heeft en wie de goden het meest geëerd heeft.

…en de waardering

Terra Mystica is een prachtig spel, maar wel een heel complex spel. Er spelen veel elementen een rol die allemaal weer op ingenieuze wijze in elkaar grijpen. Het is voor mij een flinke kluif geweest om de regels uit te vogelen, maar als je het eenmaal door hebt, val alles keurig op zijn plek en zit het spel goed in elkaar. Het is ook een heel abstract spel (ik vergeet zelfs continue hoe de verschillende soorten bouwwerken heten, maar noem ze naar hun vorm).

In het basisspel zitten 14 verschillende volken die allemaal net weer van elkaar verschillen (en voor wie nog meer variatie wil, is er een uitbreiding met nieuwe volken). Iedere keer is het dus weer een nieuwe uitdaging om uit te vogelen hoe je maximaal gebruik maakt van het volk dat je onder je hoede hebt. Ik heb hier plezier in, maar kan me voorstellen dat sommige mensen vinden dat het spel je daardoor een kant op stuurt. Als je een volk kiest wat punten oplevert voor het bouwrijp maken van grond, dan “kies” je er vast vaker voor om grond bouwrijp te maken dan als je een volk hebt dat je beloont voor het bouwen van handelshuizen.

Terra Mystica is een echt liefhebbersspel. Het is prachtig, maar niet geschikt voor mensen die af en toe eens een spelletje doen. Die zullen verdwalen in de mogelijkheden en hoeveelheid regels. Maar als je een liefhebber bent van pittige spellen en niet terugdeinst voor een flinke snuf complexiteit, dan ben je bij Terra Mystica aan het juiste adres.